Artikelindex

 
Die de Hervormde Gemeente te Putten van de Reformatie af gediend hebben, 
dan wel dienen: 

Petrus Kintzius 1598-1618 L. Kievit (2e maal) 1957-1964
Johannes Rutgeri Verbruggen 1619-1650 H.G. Abma 1959-1963
Godefridus Carolinus 1657-1665 C. van Bart 1963-1993
Ellardus Verstege 1665-1704 C.J.P. Lam 1964-1971
Cristiaan van Elsen 1706-1741 J. Smit 1965-1971
Johannes Smith 1742-1760 J.C. Schuurman 1966-1977
Mozes Colpaar 1761-1789 R.E. Kuus 1971-1988
Alardus Adrianus Kuvel 1790-1799 J. Vos 1972-1977
Johannes Henricus van Niel 1799-1818 H.A. van Slooten 1974-1981
Arend Ketz 1819-1835 A. Gooijer 1977-1986
Hendrik van Griethuysen 1835-1844 M. Baan 1978-1987
Sypko Haijo Sypkens 1844-1844 W. Westland 1982-1987
Nicolaas Osti 1845-1854 G.S.A. de Knegt 1986-1991
Jan Jacob Knap 1855-1857 A. Visser 1987-1992
Jacob Adolph Ruijs 1858-1877 J. Veldhuijzen 1987-2010
Wouter Kraijenbelt 1878-1881 W.G. Hulsman 1989-1993
Evert Jan Homoet 1881-1886 K. ten Klooster 1991-1996
Justus J.C. van Toorenenbergen 1887-1890 H. Talsma 1992-1997
Jacob Bolkestein 1891-1900 J. Westland 1993-1999
Dirk M. Boonstra 1901-1908 C.J.P. van der Bas 1994-1998
Dr. J.D. de Lind van Wijngaarden 1908-1913 G.C. Klok 1994-2016
K.J. van den Berg 1914-1917 L. Kruijmer 1997-2006
J.G. Dekking 1918-1921 J. Plomp 1998-2007
H.H. van Ameide 1922-1925 P.F. Bouter 1999-2004
J. van Amstel 1925-1931 Joh. Post 2000-2004
B.N.B. Bouthoorn 1928-1930 H.J. van der Veen 2004-2009
C.B. Holland 1931-1944 R.W. de Koeijer 2005-2012
J.C. Wolthers 1932-1943 F. Maaijen 2007-2013
L. Kievit 1945-1952 A. Jonker 2009-....
G. Boer 1946-1949 H. Markus 2010-2019
Jac. van Dijk 1947-1948 A.L. van Zwet 2011-....
J. van Wier 1950-1966 L. de Wit 2014-....
G.C. Roosendaal 1953-1953 W.C. Polinder 2018-....
J. van Sliedregt 1954-1959    

 

 Konings 04fotoweb

 

De eerwaarde heer D.D. Konings

Zeventig jaar geleden, in 1946, werd de heer Konings als godsdienstonderwijzer verbonden aan de hervormde gemeente van Putten. Hij is dat 31 jaar gebleven: tot zijn pensionering in 1977. Vanwege zijn werkzaamheden werd hij ook wel hulpprediker of catecheet genoemd. Na zijn pensionering bleef hij in Putten wonen. In 1984 overleed hij op de leeftijd van 71 jaar. Hij is in Putten begraven.

Als godsdienstonderwijzer stond hij altijd min of meer in de schaduw van de predikanten. Daardoor werd wel eens vergeten hoe veel hij in en voor Putten gedaan en betekend heeft. Reden om hem, zijn optreden en werk nog eens naar voren te halen. Zijn drie zoons werkten welwillend mee aan dit artikel.

Dirk Konings

Dirk Daniel Konings werd op 5 april 1912 in Ooltgensplaat (ZH) geboren. Zijn roepnaam was Dirk. Hij was een zoon van Christiaan Konings en Klara Fun. Van de acht kinderen in dit gezin was Dirk de derde. Vader Christiaan Konings was bedrijfsleider op een grote boerderij. Na de lagere school werkte Dirk op de boerderij bij zijn vader. Daarnaast nam hij onder leiding van ds. E. van Asch de studie voor godsdienstonderwijzer ter hand. Konings daarover later: Van ds. Van Asch heb ik veel geleerd, onder andere ook het roken van een stevige sigaar...

Op 1 juli 1937 trouwde Dirk Konings met Johanna Kransse, geboren op 21 november 1913 in Sommelsdijk. Het paar werd in Middelharnis kerkelijk bevestigd door de plaatselijke predikant, de bekende ds. L. Blok (1907-1998).

Uit hun huwelijk zijn drie zoons geboren: Christiaan (Chris), Leendert (Leen) en Dirk Johannes (Dick). Zij wonen respectievelijk in Rijssen, Nijkerk en Voorthuizen.

Mevrouw Konings was er niet alleen voor haar gezin, ze vergezelde Konings bij tal van gelegenheden. Mevrouw Konings is op 6 augustus 1989 overleden.

Naar Putten

Eind dertiger jaren van de vorige eeuw behaalde Dirk Konings de acte godsdienstonderwijs. Volgens een regionale krant beoordeelde de (vrij links georiënteerde) examencommissie hem als de minst slechte van de toen aanwezige examenkandidaten...

Ingaande 1 oktober 1946 werd hij voor een periode van vijf jaar in Putten benoemd als godsdienstonderwijzer. Over evaluatie of verlenging van het contract is later nooit weer gesproken: Putten zonder Konings was niet meer denkbaar en omgekeerd.

In oktober 1946 had hervormd Putten twee predikanten: L. Kievit en G. Boer. Op 3 augustus 1947 kwam de derde daarbij: Jac. Van Dijk. Eens schreef die zijn werkopdracht voor Konings op een afgescheurde flap van een rouwkaart met brede zwarte randen, met als aanhef: Sire! Tot aan zijn pensionering heeft Konings met 14 dienstdoende predikanten samengewerkt.

Vanwege de woningnood in Putten was er in 1946 moeilijk aan woonruimte te komen. Daarom verhuisde het gezin Konings pas in januari 1947 naar Putten.

Op 14 oktober 1946 leidde ds. G. Boer (1913-1973), die van 1946-1949 in Putten stond, Konings in tot godsdienstonderwijzer van Putten. Konings later daarover: "Ds. Boer moest me dan de weg wijzen, b.v. naar adressen achter in Huinen of Veenhuizerveld. Een auto hadden we nog niet. Soms fietste ik met hem samen of achter hem aan, op onverharde wegen, zonder straatnamen, op weg naar een huisnummer met E... of C... of nog iets anders. Een dag later wist ik soms al niet meer hoe ik op dat adres een volgende keer moest komen..."

Putten na de razzia

Putten was net na de oorlog een ge- en verslagen gemeente. Konings werd steeds geconfronteerd met de gevolgen van de razzia. Zelf had hij in de oorlog ook het nodige meegemaakt, al was dit niet te vergelijken met wat de weggevoerden uit Putten meemaakten. Hij was namelijk bij een razzia in december 1944, samen met twee broers, door de Duitsers opgepakt en te werk gesteld in het Ruhrgebied. Ze moesten gebombardeerde spoorlijnen herstellen. Nog jaren na de bevrijding dook en kromp hij ineen als er een vliegtuig overkwam. In het Ruhrgebied leidde hij 's zondags, voor zover de omstandigheden dat toelieten, regelmatig kerkdiensten.

In Putten is Konings altijd nauw betrokken geweest met alles wat met de razzia te maken had. Net na de oorlog kwamen er van de overheid of Rode Kruis regelmatig pakketjes met persoonlijke bezittingen van omgekomen Puttenaren binnen. Konings heeft er wel 150 bij de nabestaanden thuisbezorgd. Later zei hij daarover dat het wel gebeurde dat hij op weg ging om een pakketje te bezorgen maar halverwege terugkeerde, omdat hij op dat moment de moed niet kon opbrengen.

Konings was in 1982, onder voorzitterschap van W. Torsius, een van de oprichters van de Stichting Oktober 44. Regelmatig ging hij mee naar Ladelund. Dat wilde hij graag, hoewel hij maar niet alles goedvond wat er gebeurde. Zo was hij op zondag 7 juli 1974 ook in Ladelund. Op die dag werd de finale WK voetbal Nederland-West Duitsland gespeeld. Konings was niet wettisch of moralistisch, maar het leek hem niet dat velen op zondag naar die voetbalwedstrijd zaten te kijken.

Weleerwaarde heer

Bij de taakomschrijving van Konings hoorde ook preken. Tot aan de opening van de Zuiderkerk in 1965, liet men hem relatief vaak in de verenigingsgebouwen van Huinen, Veenhuizerveld en Steenenkamer preken.

Verder hoorde bij zijn taakopdrachten: bijstand verlenen in het pastoraat, catechisaties geven en op zaterdagen begrafenissen leiden. De predikanten zelf wilden namelijk de zaterdagen vrijhouden voor het maken van de preek. Daarbij werd vergeten dat de heer Konings zelf ook vaak preekte. Wel gaf ds. Kievit Konings mee: "Bereid je preken altijd goed voor. Als je op zaterdag een begrafenis moet leiden, houd dan de vrijdag vrij voor het maken van de preek."

In de beginjaren had Konings bij begrafenissen altijd de 'hoge zijde' op. Evenals de mannelijke familieleden en buren van de overledenen. Omdat niet iedereen een 'hoge zijde' had, werd die vaak uitgeleend aan elkaar. Zo kon het gebeuren dat hij in een buurtschap dezelfde 'hoge zijden', soms 'kachelpijpen' genoemd, vaker dan eens tegenkwam, maar dan wel op verschillende hoofden, ongeacht of ze wel precies pasten...

Konings deed altijd een goed verzorgde preek en had een goede stem. Veel gebaren maakte hij niet. Hij deed geen pogingen om in preken populair te wezen of te wedijveren met begaafde predikers.

Godsdienstonderwijzers droegen tijdens preken geen toga. Wel droeg Konings, evenals de meeste andere godsdienstonderwijzers, tijdens het preken altijd een overhemd met hoge, opstaande boord, met omgeslagen punten, de zogenaamde 'vadermoorde(naa)r'.

Konings was in alle wijken breed inzetbaar. Hij kon gemakkelijk met jong en oud omgaan. Vijanden had hij niet. En hij beschikte over een fikse dosis humor. En niet te vergeten had hij een groot incasseringsvermogen. Hij kon het best hebben dat iemand eens tegen hem zei: "O, jie hadd'n zeker ok geen zin om te warken. Daorum bin je mar godsdienstonderwiezer e worren?"

Dan had hij nog een eigenschap die ds. H.G. Abma na zijn overlijden in een 'In memoriam' als volgt verwoordde: "En mijnheer Konings kon vertellen. Vertellen was de verbindingsdraad wellicht door al zijn veelvuldige werkzaamheden heen."

Door zijn gemoedelijk optreden werd hem vrijwel nergens de toegang geweigerd. Regelmatig vroeg men zelfs speciaal om hem.

In de winter gaf Konings vaak twee of drie avonden in de week catechisatie. Bovendien leidde hij nog vaak een avond een jeugdvereniging.

Ook gaf hij meerdere jaren godsdienstles op enkele openbare scholen. En op 21 juni 1973 benoemde de gemeenteraad hem als ambtenaar van de burgerlijke stand. Tal van huwelijken sloot hij in het gemeentehuis in Putten. Daar wel in toga! Veel oud-catechisanten en oud-leerlingen van scholen kwam hij in dat verband weer tegen.

Ook buiten Putten deed hij nog het nodige, b.v. op meerdere plaatsen catechisatie geven. Ook aan landelijke verenigingen leverde hij zijn bijdrage. Zo maakte hij deel uit van het bestuur van de herv. ver. van godsdienstonderwijzers op G.G. en vertegenwoordigde als afgevaardigde deze vereniging in de landelijke ver. van herv. godsdienstonderwijzers. Zijn zoons over vergaderingen van laatstgenoemde ver.: "Dan begon pa een paar dagen van tevoren weer te oefenen met eten met mes en vork..."

Bijzondere dagen

Op 14 oktober 1971 herdacht Konings dat hij 25 jaar in Putten stond. In Rehoboth werd 's middags een receptie gehouden. Ds. C. van Bart noemde en roemde zijn grote trouw en toewijding. Burgemeester Quarles van Ufford memoreerde zijn verdiensten op de openbare scholen. En ds. G. Boer sprak hem toe namens de (oud-)predikanten.

Tijdens de receptie daarna kwamen wel 700 mensen de familie Konings de hand drukken.

Konings en zijn vrouw kregen van de gemeente een reis naar Israel aangeboden.

Drie dagen later, op zondag 17 oktober 1971, ging Konings voor in een herdenkingsdienst in de Oude Kerk. Hij preekte toen over 1 Sam. 7 vers 12 (Eben-Haëzer).

Op 1 mei 1977 ging hij met pensioen. Hij was toen 65. Even daarvoor, op 13 april kreeg hij uit handen van de burgemeester een Koninklijke onderscheiding: de eremedaille verbonden aan de Orde van Oranje-Nassau in goud. Dit vanwege zijn vele verdiensten voor Putten.

Op donderdag 21 april 1977 werd zijn afscheid gehouden in De Aker. Bij die gelegenheid sprak ds. J.C. Schuurman hem toe. Weer kwamen op de receptie honderden mensen de familie Konings de hand drukken.

En op zondag 24 april 1977 preekte hij in de avonddienst in de Oude Kerk afscheid. Als tekst had hij gekozen Matth. 28: 20 'En ziet, Ik ben met ulieden al de dagen tot de voleinding der wereld. Amen.'

Gestorven en begraven

Na een ernstig hartinfarct overleed Konings op dinsdag 24 januari 1984. Op zondag 8 januari daarvoor had hij nog in de Nieuwe Kerk gepreekt over Matth. 3: 12 'Wiens wan in Zijn hand is, en Hij zal Zijn dorsvloer doorzuiveren, en Zijn tarwe in Zijn schuur samenbrengen, en het kaf met onuitblusselijk vuur verbranden.' De laatste zin van de (geschreven) preek luidde: "Samenbrengen in Zijn schuur".

De begrafenis vond plaats op zaterdag 28 januari. In de rouwdienst in de Oude Kerk ging voor de plaatselijke wijkpredikant ds. W. Westland.

De naam van de heer Konings wordt in Putten nog steeds met ere, respect en waardering genoemd.               De heer en mevrouw Konings zijn begraven op de Nieuwe Algemene begraafplaats aan de Engweg-Zuid.

Eerder gepubliceerd in de Puttenaer. Met toestemming van T. van den Brink.


BIJSTAND IN HET PASTORAAT
Als catecheet/pastoraal medewerker of predikant of kandidaat waren aan de Hervormde Gemeente te Putten verbonden:

Hendrik Koestapel 1868-1872 A. van Cappellen 1977-1987
Hendrik Dreessen 1873-1877 Ds. A. van Cappellen 1987-1994
Christiaan Marinus Polhuis 1877-1881 Ds. H.A. van Slooten 1981-1984
D.E. de Bruijn 1891-1913 kand. H. Klink 1984-1987
H.J. Schoonderbeek 1914-1925 kand. J. van het Goor 1987-1989
G. Mouw 1943-1946 Ds. R.E. Kuus 1988-1992
D.D. Konings 1946-1977